اعتکاف و چگونگی ورود به آن-بخش هفتم-شرایط شکوفایی همه اعمال-استاد طاهرزاده

شرایط شکوفایی همه اعمال

بخش هفتم

إن‌شاءالله چون در حالت حضور قلب وارد شدید، الفاظ و معانی نماز تماماً تقاضای قلب شما می‌گردد، گویا حمد و سوره و بعد به‌طور کلی آرام‌آرام، تمامی نماز به شما القاء می‌شود. نمی‌خواهم بگویم به این زودی‌ها خبری خواهد شد، حداقل در برزخ که موانعِ ارتباط با خداوند مرتفع شد و شیطان هم دیگر آن‌جا نبود که وسوسه کند و ذهن شما را از خدا منصرف کند.

آری! در آن وقت می‌بینید عجب نمازهایی دارید می‌خوانید، نمی‌دانم بگویم در آن حالت، شما نماز می‌خوانید، یا نماز خواندتان را می‌خوانید و ملکات خود را اظهار می‌دارید؟!!

آنجا نمی‌شود کار جدیدی را شروع کرد، چون اراده و انتخاب مربوط به این عالَم است. در این‌جا می‌شود اراده کرد، و به اعتکاف آمد و با همت و اراده خود «دل» را متوجه خدا نمود.

اراده را تا موقع احتضارِ قبل از مرگ، بیش‌تر به ما نداده‌اند، آن‌جا برآیندِ نماز خواندن‌هایی که در طول عمر انجام داده‌اید را به شما می‌دهند، اما به این معنی که بهترین آن را انتخاب می‌کنند و حساب همة نمازها را بر اساس آن بهترین نماز، محاسبه می‌کنند. چون در قرآن هست:

«مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَکَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ»

هرکس از مرد یا زن عمل صالحی انجام دهد و مؤمن هم باشد، قطعاً او را با حیات طیب، حیات می‌بخشیم و حتماً به آنان بهترین از آنچه که انجام مى‏دادند، پاداش خواهیم داد.

تمام اعمالی که در دنیا انجام داده‌اید را در نظر بگیرید؛ بعد آن بهترین شکل هر عملی را می‌گیرند و حساب همه اعمال را بر اساس آن بهترین شکل از آن عمل، جزا می‌دهند. بهترین صله رحم را حساب همه‌ی صله رحم‌ها قرار می‌دهند، بهترین زیارتی را که انجام داده‌اید را برای همه زیارات در نظر می‌گیرند.

حال اگر شرایط بهترین اعمال را در اعتکاف برای خود فراهم کنید، در واقع آن عمل را به همة اعمالی که از آن نوع انجام داده‌اید سرایت می‌دهند، حال چه آن عمل نماز باشد، و چه روزه، و چه ذکر و دعا.

حضور قلب یا آزادشدن از زمان و مکان و واردشدن در «حال» چیزی است که با قرارگرفتن در مسجد راحت‌تر محقق می‌شود. و در آن حالتْ عبادات، شکوفایی خاصی به خود می‌گیرد و سرمایه ما برای همه‌ی عباداتمان می‌شود.

در اعتکاف که همه‌ی شرایطِ در حضور قرارگرفتن فراهم است سعی بفرمایید از به حضوربردن قلب غافل نشوید. قلبِ آزاد از همه دنیا، راه خود را به خوبی پیدا می‌کند و در طول زندگی بر پایداری در این راه شکیبایی و صبر پیشه می‌کند و هرچه با صبر و شکیبایی این راه را طی کند، آرام‌آرام عالی‌ترین نحوة اعمال برای او ظاهر می‌شود و خداوند هم در همین رابطه فرمود:

«مَا عِندَکُمْ یَنفَدُ وَمَا عِندَ اللّهِ بَاقٍ وَلَنَجْزِیَنَّ الَّذِینَ صَبَرُواْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ»

آنچه پیش شماست تمام مى‏شود و آنچه پیش خداست پایدار است و قطعا کسانى را که صبر و شکیبایى در عبادات پیشه کردند به بهترین از آنچه عمل مى‏کردند پاداش خواهیم داد.

چنانچه ملاحظه می‌کنید؛ قرآن در این آیه می‌فرماید: آن‌هایی که در راه دین‌داری صبر پیشه کردند به بهترین جزایی که از هر عمل دست می‌یابند، همه‌ی اعمالشان را پاداش می‌دهیم.

چون هرچه بیشتر در اعمالتان صبر و پشت کار و شکیبایی و پایداری نشان دهید، آرام‌آرام بهترین شکلِ اعمال ظاهر می‌شود و آن بهترین عمل را به همة اعمالی که از آن نوع انجام داده‌اید سرایت می‌دهند. حضور در مکان‌های مقدس مثل مسجدالحرام و مسجدالنبی و حرم امامان معصوم(ع) و مساجد برای همین موضوع است.

چون در این مکان‌ها حجابِ بین انسان و عالم قدس کمتر است و در نتیجه اعمال عبادی بهتر انجام می‌گیرد و همان عالی‌ترین اعمال در همه اعمال ما در کلّ زندگی سریان می‌یابد و همة آن اعمال صورت عالی‌ترین اعمال را به خود می‌گیرد. و لذا است که باز تأکید می‌شود؛ سعی کنید با به حضوربردنِ قلب در عبادات در این مدتی که معتکف هستید، نهایت استفاده را بنمایید.

بر اساس دستوراتی که جهت انجام اعتکاف داده شده، شرایطْ جهتِ امر فوق، کاملاً آماده است.

حتی می‌فرمایند: از خوردن و آشامیدن در روز خودداری کنید، و یا در تمام مدت اعتکاف، چیز خوشبویی را نبویید، تا از آن طریق منتقل به دنیا نشوید و خدای ناکرده جنبه حیوانی شما بر جنبه روحانی‌‌تان غلبه پیدا کند.

چون اساساً تقلیل غذا و لذّات بدنی، جنبه حیوانیت را تقلیل و جنبه روحانی را تقویت می‌کند. در این شرایط کم حرف بزنید، رفقایی که دوست دارند برای همدیگر از دنیا و زندگی اختلاط کنند نزدیک هم نباشند.

شما این‌جا یک رفیق دارید به نام خداوند که دائماً به قلب شما از طریق ملائکه تعلیم می‌دهد و خطورات شیطانی را دفع می‌کند، حالا که آمده‌اید میهمان او باشید شرایط را طوری فراهم کنید که حضرت رب‌العالمین به بهترین نحوه شما را میزبانی کرده باشد. بعد که از اعتکاف خارج می‌شوید و حالات قلبی خود را با آن وقتی که در اعتکاف بودید، مقایسه می‌نمایید می‌بینید ناخودگاه در حالت اعتکاف به راحتی بسیاری از خواطر قلبی از شما دفع می‌شد.

وقوف شما در مسجد و در عین روزه‌داری و آماده جذب نفحات الهی‌شدن، بسیار کارساز است. همین‌که در حال وقوف در مسجد هستید می‌بینید که معجزه‌وار خطورات شما در کنترل است. پیش از ظهری را که در حین اعتکاف در حال وقوف در مسجد هستید را با پیش از ظهر یک روز تعطیل مقایسه کنید؛ ببینید چه اندازه فرق می‌کند، حالا آرام این‌جا نشسته‌اید گویا دنیا را آب ببرد، شما را خواب می‌برد.

کجا شد آن شیطان که یک لحظه نمی‌گذاشت ذهن و خیال شما راحت باشد، دائم دلمان شور می‌زد، به این تلفن می‌زدیم، به آن تلفن می‌زدیم، یک لحظه آرامش نداشتیم. ولی در این‌جا خداوند و ملائکة‌الله دارند تا آن‌جا که شما بخواهید قلب‌تان را کنترل می‌کنند. برای همین گفته‌اند پایتان را از مسجد بیرون نگذارید، تا این‌که در عرض این سه روز آرام‌آرام این خطورات دنیایی کم شود و زمینه برای تجلی نور حق فراهم گردد.

تا این‌جا تذکراتی در رابطه با آداب و ادب اعتکاف عرض شد. نکتة بسیار مهمی که باید در حین اعتکاف به قلب خود برسانید، تذکرات اخلاقی و سلوکی است که از جمله این تذکرات حدیث مشهور «معراج» است.

یاعلی مدد