بخش چهارم

ماه رجب، ماه امنیت از غضب الهـی

آیت‌‌الله ملکی«رحمة‌الله‌علیه» در کتاب المراقبات در رابطه با ماه رجب به عنوان یکی از ماه‌‌های حرام می‌‌‌‌فرمایند: در ماه‌های حرام خداوند آنچنان غضبش فروکش می‌کند که حتی بر دشمنان هم آن غضب فروکش می‌کند، لذا در ماه حرام اگر دشمنتان، یعنی دشمن اسلام هم به شما حمله نکند، در این ماه باید ترک مخاصمه کرد. دشمن اسلام اگر حمله نکند، یعنی اگر جهاد دفاعی نباشد باید ترک مخاصمه کرد، یعنی غضب خدا در این ماه این طوری است.

مگر غضب خدا بر دشمنان خدا جاری نیست؟ ولی این ماه این‌قدر عجیب است که خداوند می‌فرماید: باید به دشمنان خدا هم امنیّت بدهید. این یعنی چه؟ یعنی شرایط غیبی این ماه ما را در شرایطی قرار می‌دهد که عامل فاصله‌‌گرفتن و دور افتادن ما از مقام غیبی عالم ملکوت که همان غضب خداست، در این ماه در صحنه نیست و لذا در چنین شرایطی زمینه ارتباط ما با خدا شدیداً فراهم است. به همین جهت است که می‌فرماید: هر کس مرا بخواند استجابت می‌‌کنم . این یک نوع استجابت خاص است. یعنی تو در این ماه در هر شرایطی از گناه هستی، اگر آمدی، هرچه بگویی به سرعت اجابت می‌‌شود . در شرایط دیگر این‌‌طور نیست.


بالاترین تقاضا
در ادامه می‌فرمایند: «وَ مَنْ سَاَلَنی اَعْطَیْـتُـهُ وَ مَنِ اسْتَهْدانی هَدَیْتُهُ» حرف دهنِ ما گذاشته ‌است. می‌فرمایند: ای بنده من! اگر از من چیزی بخواهی به تو می‌‌دهم، پس چرا نمی‌خواهی؟ و اگر از من طلب هدایت و راه‌‌جویی کنی، تو را هدایت می‌‌کنم، راه و چاه را به تو نشان می‌دهم.

بله حرف یاد ما دادند که ما در این ماه از خدا بخواهیم که خدایا ما را هدایت کن. ما انوار غیبی تو را رها کنیم، کجا برویم؟ و دعاهایی که ائمه(صلوات‌الله‌علیهم) در این ماه دارند در همین راستاست، که ما را به‌سوی خود راهنمایی کن و خودت را به ما بفهمان که جز تو مقصدی نیست که ما قلبمان را به‌سوی او جهت دهیم، خلاصه متوجّه شویم: « نیست در شهر نگاری که دل ما ببرد»؛ اگر کسی معنی هدایت را بشناسد، و بفهمد یعنی چه، خداوند ما را در این ماه به«هدایت» مژده داده است، با تمام وجود برای به‌دست آوردن آن می‌کوشد که گفت:

دلا! ز نـور ‌هـدایت‌گر آگهـی ‌یابی
چو‌شمع‌خنده‌زنان، ترک‌سر‌توانی کرد

نگاه‌دار سرِرشته تا نگه‌دارد

« وَ جَعَلْتُ هذَا الشَّهْرَ حَبْلاً بَیْنی وَ بَیْنَ عِبادی» این ماه را چون یک ریسمان قرار دادم بین خود و بندگانم. پس ماه رجب به عنوان یک شرایط استثنایی است تا انسان از آن استفاده کند و بالا برود، مثل یک طناب که یک سر آن در دست خدا است و یک سر آن را رها کرده تا ما بگیریم و بالا رویم، با اعمال و آداب مخصوص این ماه می‌توان سرِطناب را برای بالا رفتن گرفت. عمده آن است که متوجّه شویم این ماه یک رشته‌ای است بین ما و خدا، انسان عاقل به چنین طنابی محکم چنگ می‌زند. چراکه گفت:

مراتاجان‌بود درتن، بکوشم
مگرازجام‌اویک‌جرعه نوشم

چون فرصت استثنایی است، پس:

گرت‌هوااست‌که‌معشوق‌نگسلد

پیوند نگاه‌دارسررشته،تانگه‌دارد

« فَمَنِ اعْتَصَـمَ بِه وَصَلَ اِلَیَّ» کسی که به ریسمان ماه رجب چنگ بزند به من وصل می‌شود. عرض کردیم چنگ زدن به آن هم مشخص است، یعنی آداب ماه رجب را قلباً و عملاً رعایت کند، چون درِ میکده وصل به حق را گشوده‌اند و آن‌هایی که چنین گشودگی را احساس می‌کنند، ندا سر می‌دهند:

اَلْمِنَّةُ لِلّه‌ کـه ‌درِ میـکده ‌بـاز اسـت
وین ‌سوخته ‌را‌ بر ‌دَرِاو روی ‌نیـاز است
خُم‌هاهمه‌درجوش‌وخروش‌اند،زمستی
وآن‌مِیّ‌که‌درآنجاست،حقیقت‌نه‌مجازاست
شرح شکن زلف خَم اندر خَم جانان
کوته‌ نتوان‌ کردکه ‌این قصّه ‌درازاست
بردوخته‌ام‌ دیده چو‌باز ازهمه‌ عالم
تا دیدة من بر رُخ زیبای تو باز است

چون ماه رجب، ماهی است که حجاب هم مرتفع می‌شود و انسان در قلب خود احساس می‌کند با خدا در ارتباط است و در نتیجه دیده از همه دنیا باز می‌گیرد و به‌ همه‌چیز پشت‌پا می‌زند، موقع درددل کردن با محبوب واقعی برایش سر می‌رسد، که گفت:

رازی که بَرِ خلق نهفتیم و نگفتیم
با دوست بگوییم که او محرم راز است
در کعبه کوی تو هر آن‌کس که درآید
از قبلة ابروی تو در عین نماز است
ای مجلسیان! سوزِ دل حافظ مسکین
از شمع بپرسید که در سوز و گداز است
 

در این حالت گویا همواره در حال راز و نیاز با حق است که:

چون فرمود: هر کس به ریسمان من – یعنی ماه رجب- چنگ بزند به من وصل خواهد شد و قصّة وصل، قصّه‌ای است پرسوز و گداز:

ای مجلسیان! سوز دل حافظ مسکین
از شمع بپرسید که در سوز و گداز است